7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'na göre işe iade davalarında arabulucuya başvuru yapılması zorunludur. İş davalarında arabuluculuk başvuru işlemleri için belirli bir süre bulunmaktadır. İş sözleşmelerinin feshinde, fesih bildiriminin yapılmış olduğu tebliği tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1 ay içinde işe iade talebi ile arabulucuya başvuru yapılması gerekmektedir. 1 ay sürenin geçmesi durumunda yapılan başvurular işleme alınmamaktadır. Arabulucu başvuru işlemleri tamamlandıktan sonra yaklaşık olarak üç hafta içerisinde karar verilmelidir. Bazı zorunlu haller olması durumunda ise bu karar süreci en fazla bir hafta daha uzatılabilmektedir.
Arabulucu Başvurusunda Anlaşma Olmaması
Arabulucu başvurusu yapan tarafların görüşmeye rağmen aralarında anlaşma sağlanamaması durumunda toplantı anlaşamama tutanağı ile sonlandırılır ve sonrasında isteyen taraf dava açabilme hakkına sahiptir. İş davalarında kanunen arabulucuya başvuru yapılması zorunlu tutulmaktadır. İşçi ve işveren arasında çıkan anlaşmazlıklarda iş davaları açılmadan önce ilk olarak arabulucu başvurusu yapılır. Bazı durumlarda arabulucu ile anlaşma sağlanmakta ve dava açma sürecinden vazgeçilmektedir. Ancak bazen de arabulucu devreye girmesine rağmen tarafların aralarında anlaşma sağlayamaması durumunda ise taraflar arabulucudan sonra dava açabilme hakkına sahip bulunmaktadır. Her dava sürecinde arabulucu başvurusu zorunlu değildir ancak iş davalarında arabulucu başvurusu zorunlu tutulmakta ve 1 ay süre içerisinde başvuru işlemlerinin tamamlanmış olması gerekmektedir.
Arabulucu İçin Başvuru İşlemleri
Arabulucu başvuru işlemleri adliyelerde bulunmakta olan arabuluculuk büroları tarafından gerçekleştirilmektedir. Arabuluculuk bürosu olmaması durumunda ise arabuluculuk bürosu sıfatı ile görevlendirilmiş olan sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından başvuru işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Bunun yanı sıra internet üzerinden ve E devlet üzerinden de arabulucu başvuru işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Arabulucu başvuru işlemlerinde fiziki başvuru işlemleri için, bulunulan ilin arabuluculuk daire başkanlığına başvuru yapılması ve bir form doldurulması gerekmektedir. Formda yazılan bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde yazılmasına dikkat edilmelidir. Vekil ile yapılacak başvuru işlemlerinde ise UYAP sistemi üzerinden başvuru yapılması da mümkün olmaktadır. Doğrudan arabulucuya ya da arabuluculuk merkezine yapılmakta olan başvuru işlemlerinde sistem otomatik olarak arabulucu ataması gerçekleştirmektedir.