Evlilik birliğinin sona ermesi durumunda malların nasıl paylaşılacağı, boşanma sürecinin en kritik ve karmaşık hukuki boyutlarından biridir.
Boşanmada Mal Paylaşımı Davası Nedir?
Boşanmada mal paylaşımı davası, evlilik birliğinin sona ermesiyle birlikte, eşler arasında edinilen malların nasıl paylaşılacağını düzenleyen hukuki bir süreçtir. Türk Medeni Kanunu'na göre, evlilik devam ettiği sürece eşler tarafından elde edilen mallar, kanuni mal rejimi olan "Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi" kapsamında değerlendirilir. Bu rejim, eşlerin aksini kararlaştırmadıkları sürece geçerli olan yasal mal rejimidir.
Boşanma davası ile mal paylaşımı davası teknik olarak farklı davalardır. Boşanma davası aile mahkemesinde görülürken, mal paylaşımı davası asliye hukuk mahkemesinde görülmektedir. Ancak, boşanma davasıyla birlikte mal paylaşımı davası da açılabilir.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Nasıl İşler?
Edinilmiş mallara katılma rejimi, evlilik birliği süresince eşlerin emek ve katkılarıyla elde ettikleri malların boşanma durumunda eşit olarak paylaşılmasını öngören bir sistemdir. Bu rejimde, her eş kendi kişisel mallarını (evlilik öncesi mallar, miras yoluyla gelen mallar, kişisel kullanım eşyaları) muhafaza ederken, evlilik süresince edinilen mallar eşler arasında eşit olarak paylaştırılır.
Edinilmiş Mal Nedir?
Edinilmiş mal, evlilik birliği süresince eşlerden birinin emeği, katkısı veya yaptığı ödemelerle elde edilen her türlü malvarlığı değeridir. Örnek olarak:
- Evlilik süresince satın alınan taşınmazlar (ev, arsa, iş yeri)
- Maaş, ücret ve diğer çalışma gelirleri
- Ticari kazançlar ve işletme değerleri
- Emeklilik ve sosyal güvenlik hakları
- Menkul değerler (hisse senetleri, tahviller)
- Lüks sayılabilecek eşya ve ziynet eşyaları
Mal Paylaşımı Davasında Avukatın Rolü
Mal paylaşımı davası, hukuki ve muhasebesel bilgi birikimi gerektiren karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle, bu alanda uzmanlaşmış bir Mal Paylaşımı Davası avukatı ile çalışmak, hak kaybı yaşamanın önüne geçebilir. Deneyimli bir Mal Paylaşımı Davası avukatı, malların doğru şekilde tespiti, değerlemesi ve paylaşımı konusunda size rehberlik edecek, hukuki süreç boyunca haklarınızı en iyi şekilde savunacaktır.
Mal Paylaşımı Davası Süreci Nasıl İşler?
İlk aşamada, evlilik birliği süresince edinilen tüm mallar tespit edilir ve değerlemesi yapılır. Bu süreçte taşınmazlar, menkul değerler, banka hesapları, araçlar ve diğer tüm varlıklar belgelenir.
Her eşin kişisel malları (evlilik öncesi edinilenler, miras yoluyla gelenler) paylaşım dışında tutulur. Bu malların kanıtlanması için tapular, fatura ve sözleşmeler gibi belgeler sunulmalıdır.
Eşlerin edinilmiş malları arasında denge sağlamak için denkleştirme talebi hesaplanır. Bu hesaplama, her eşin edinilmiş mallarının değerinin belirlenmesi ve aradaki farkın yarısının diğer eşe ödenmesi şeklinde gerçekleşir.
Mal paylaşımı davası, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır. Davada malların paylaşım şekli, denkleştirme alacağının miktarı ve ödeme şekli belirlenir.
Mahkeme kararının uygulanması aşamasında, malların gizlenmesi veya değer kaybı riskine karşı ihtiyati tedbir talep edilebilir. Kararın yerine getirilmemesi durumunda icra yoluyla takip yapılabilir.
Mal Paylaşımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Mal paylaşımı sürecinde dikkat edilmesi gereken birçok önemli nokta bulunmaktadır:
- Zamanaşımı Süresi: Mal paylaşımı davası, boşanmanın kesinleştiği tarihten itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
- Mal Bildirimi: Eşler, mal varlıklarını doğru ve eksiksiz şekilde bildirmekle yükümlüdür. Mal kaçırma veya gizleme ciddi yaptırımlara yol açabilir.
- Değerleme Zamanı: Malların değerlemesi, dava tarihindeki değerleri üzerinden yapılır, boşanma tarihindeki değerler üzerinden değil.
- Evlilik Süresi: Evliliğin kısa sürmesi veya malların büyük kısmının bir eşin kişisel çabalarıyla elde edilmesi durumunda hakim takdir yetkisini kullanabilir.
- Çocukların Durumu: Velayet verilen eşe, çocuklarla birlikte kalınan aile konutunda oturma hakkı tanınabilir.
Mal Paylaşımında Anlaşma (Sulh) Olanağı
Eşler, mal paylaşımı konusunda anlaşmaya varabilirler. Bu durumda, noter huzurunda veya mahkeme onayıyla bir mal paylaşım sözleşmesi düzenlenebilir. Anlaşmalı mal paylaşımı, hem zaman hem de maliyet açısından daha avantajlıdır. Ancak, bu sözleşmenin tarafların rızasıyla ve tam bir şeffaflıkla yapılması önem taşır.
Mal Rejimi Sözleşmesi
Eşler, evlilik öncesinde veya evlilik sırasında mal rejimi sözleşmesi yaparak yasal mal rejiminden farklı bir düzenleme getirebilirler. Mal rejimi sözleşmeleri, mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı veya mal ortaklığı şeklinde olabilir.
Mal Paylaşımı Davasında Kanıtların Önemi
Mal paylaşımı davasında, malların varlığını ve değerini kanıtlamak büyük önem taşır. Kullanılabilecek başlıca kanıtlar şunlardır:
- Tapu kayıtları ve taşınmaz belgeleri
- Banka hesap ekstreleri ve finansal kayıtlar
- Vergi beyannameleri ve gelir belgeleri
- Alım-satım sözleşmeleri ve faturalar
- Şirket bilançoları ve ticari kayıtlar
- Tanık ifadeleri ve bilirkişi raporları
Bu noktada, deneyimli bir Mal Paylaşımı Davası avukatı ile çalışmak, kanıtların doğru şekilde toplanması ve sunulması açısından kritik öneme sahiptir.
Yargıtay'ın Mal Paylaşımı Konusundaki Yaklaşımı
Yargıtay, mal paylaşımı davalarında eşler arasında hakkaniyetli bir denge kurulmasına özen göstermektedir. Özellikle, evlilik birliğine farklı şekillerde katkıda bulunan eşlerin (örneğin, ev işlerini ve çocuk bakımını üstlenen eşin) bu katkılarının göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulamaktadır. Yargıtay içtihatları, mal paylaşımında sadece maddi katkıların değil, manevi ve emek bazlı katkıların da dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Önemli Uyarı
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, detaylar için lütfen bir hukuk ofisi ile irtibata geçin.